Burgemeester Ede maakt reljeugd én ouders duidelijk: ‘Nieuwe escalaties worden niet meer gepikt’
EDE - Burgemeester René Verhulst duldt geen nieuwe escalaties meer in de wijk Veldhuizen A. Met oud en nieuw ging het
goed mis in de wijk. Eind april was het weer onrustig. Nieuwe ongeregeldheden worden niet meer gepikt. Dat heeft Verhulst de jongeren én hun ouders duidelijk gemaakt.
Met nog een klein half jaar te gaan, kijkt burgemeester René Verhulst van Ede na de zomer naar de komende jaarwisseling. Afgelopen oud en nieuw waren er ernstige ongeregeldheden in Veldhuizen A, waarbij jongeren
hulpverlener doelbewust bestookten met vuurwerk.
Veiligheidsplan ramadan
Na de jaarwisseling, in februari en maart, was het een tijd rustig in Veldhuizen A, zegt de burgemeester. Voor de ramadan lag een veiligheidsplan klaar omdat onduidelijk was hoe het zou lopen tijdens de coronacrisis. Het bleef rustig. Tot het eind april weer uit de hand dreigde te lopen.
Verhulst: ,,Eind april kregen we veel klachten van omwonenden uit Veldhuizen A. Over schreeuwen, harde muziek en herrie op straat. Over vuurwerk, scheurende scooters. En intimidatie van mensen die de jongeren op hun gedrag aanspraken.
‘De maat was vol’
De noodverordening die was ingesteld door de coronacrisis – geen groepsvorming, anderhalve meter afstand houden – werd stelselmatig genegeerd. Toen er twee handhavers werden belaagd, was de maat vol en hebben we een duidelijke lijn getrokken.’’
Twee nachten op rij, op 1 en 2 mei, zetten gemeente en politie stevig in om de overlast in te dammen en de veroorzakers aan te pakken.
‘Echte etterbakken’
,,Ik kan niet 1-op-1 bewijzen dat het om dezelfde jongeren gaat als die ook bij oud en nieuw betrokken waren, maar ik begrijp van de wijkagenten dat er zeker overlap is’’, zegt Verhulst. ,,Dit waren niet de meelopers, maar de echte etterbakken die de problemen veroorzaken.’’
En dus werd streng opgetreden. ,,Het was twee avonden zero tolerance. Eerder stoof de groep weg als de politie arriveerde. Deze twee avonden waren we goed voorbereid. We zijn niet eventjes gaan kijken, maar overdag en bij nacht. We hebben fors ingezet en hebben de groep van zo’n twintig jongeren ingesloten.”
Schreeuwen, hinderlijk filmen
Verhulst: ,,Ze zijn voor strafbare feiten gepakt en bekeurd. Voor het overtreden van de noodverordening, voor het niet tonen van identiteitsbewijzen, schreeuwen, hinderlijk filmen. We hebben namen en adressen, we weten wie het zijn. De rust is weergekeerd, maar het kan natuurlijk niet de oplossing zijn dat we dit elk weekeinde moeten doen.’’
Hard optreden bij overlast is één ding, voorkomen van nieuwe problemen is een ander spoor. ,,Er zijn brieven aan de ouders uitgereikt – niet verstuurd, want dan raken ze zoek. We zijn gezinstrajecten gestart, daarbij wordt gekeken of er opvoedproblemen zijn. Ook zijn we persoonlijke trajecten gestart voor de jongens en een groepstraject.’’
De jongeren die bij de nieuwjaarsrellen betrokken waren,
maar door gebrek aan bewijs niet strafrechtelijk zijn vervolgd, zijn op het politiebureau ontboden met hun ouders.
,,Dat leverde nou niet meteen de meest berouwvolle reacties op. Maar er is wel duidelijk gemaakt: dit is er gebeurd en jij was erbij, je bent door de wijkagenten herkend. Er zijn hulpverleners bekogeld en dat is onacceptabel. Natuurlijk probeert iedereen zijn rol zo bescheiden mogelijk te maken.’’
Gesprek met 100 vaders in moskee
Met een van de jongeren is geen gesprek gevoerd, omdat die vastzit. Niet voor de nieuwjaarsrellen, maar voor andere delicten, onder meer drugshandel volgens de politie.
De burgemeester ging naar aanleiding van de rellen in gesprek met omwonenden en hulpverleners die onder vuur zijn genomen die nacht. Bovendien heeft hij samen met politiechef Peter van der Berg een gesprek gevoerd met ruim honderd vaders in de moskee.
‘Wij zijn niet jullie oppas’
,,De ouders zeggen dat wij de jongens harder moeten aanpakken. Dat het terecht is dat we ze aanpakken. Wat ik mis, is hun eigen verantwoordelijkheid. Daar heb ik ze ook op aangesproken. Wij als gemeente en de politie zijn niet jullie oppas. Jij moet weten waar je zoon – het zijn zelden meisjes – mee bezig is.”
,,Als jouw kind van 13 of 14 jaar oud op oudejaarsavond om 22.00 uur de deur uitgaat en om 02.00 uur weer terugkomt, dan heb je ook een verantwoordelijkheid om te weten wat hij uitspookt. Ouders antwoorden: ‘Hij zegt dat hij bij een vriendje was en dat hij zich keurig gedraagt.’ Maar ondertussen zien wij hem wel op straat. Als mijn zoon om 00.30 uur nog niet thuis is, zou ik toch kijken waar hij uithangt. Dat besef wil ik die ouders bijbrengen.’’
De bijeenkomst in de moskee maakte indruk op de bezoekers, die goed doorhadden dat de afgelopen jaarwisseling een grens was overschreden. Met oud en nieuw was er een groep buurtvaders actief, maar die konden ook weinig uithalen.
,,Aan het begin van de avond heb ik vaders gezien die groepjes jongeren aanspraken. Maar later zag ik dat groepen van veertig jongeren achter een brandweerwagen aangingen. Dat hou je als buurtvader ook niet meer tegen.’’
‘Ik denk dat ze heel boos zijn geweest’
Verhulst sluit niet uit dat de jongens thuis op hun donder hebben gehad. ,,Geen ouder vindt het leuk om op het politiebureau te moeten komen met je kind. Maar tegen mij zeggen ze dat niet. Ik denk wel dat ze heel boos zijn geweest, mogelijk dat het thuis wel even gerammeld heeft.’’
De burgemeester ging ook met de jongeren zelf in gesprek in het buurtcentrum het Kernhuis. ,,Daar komen ze elke woensdagavond bij elkaar. Ik heb ze gevraagd: wat is volgens jullie de oplossing dan? Ze schoten in ieder geval niet in de verdediging. Niet: ‘Jullie pakken ons, jullie zijn racisten’. Natuurlijk hoor je de klacht dat ze geen baan kunnen krijgen, geen stageplek.
Geen reden hulpverleners te belagen
Maar dat is absoluut geen reden om hulpverleners te belagen. En ik zie ook jongeren met wie het wel goed gaat. Ik hoor werknemers die zeggen: kom maar als je wilt werken. Er zijn zat jongeren geen gedonder willen, maar misschien wel bij de politie willen werken of in de sport. Die balen ook van dit soort incidenten, zeggen tegen de rest: jij verpest het voor mij!’’
Over de komende jaarwisseling laat Verhulst nog niet te veel los. ,,Dat wil ik eerst goed voorbereiden. Ik heb al gezegd dat ik kijk wat ik kan met
gebiedsverboden en een meldplicht voor jongeren die er vorig jaar bij waren. Dat is nog steeds de koers, maar daar gaan we niet lichtvaardig mee om.
Dat moet je gericht en onderbouwd doen. Ik kan niet zo maar kiezen: jou, jou en jou pikken we eruit. Je moet kijken wie je aanpakt en wat de mogelijkheden zijn.’’
Vuurwerkverbod
Eén verschil met vorig jaar is volgens Verhulst het ingevoerde vuurwerkverbod. ,,Vorige jaarwisseling konden we niet optreden als iemand met legaal vuurwerk bezig was. Nu is het helderder: knalvuurwerk en vuurpijlen mogen niet meer.
Dat maakt het handhaven gemakkelijker. Want zo mis als het vorig jaar is gegaan, dat mag niet meer gebeuren. Je wilt niet dat dit gebeurt. Dat heb ik de jongeren en de ouders ook wel duidelijk gemaakt.’’